Ngành thiết kế cảnh quan trước những ông lớn ngoại quốc

This post has 204 replies
Ngnh thit k cnh quan trc nhng ng ln ngoi quc


Hiện nay, thiết kế kiến trúc cảnh quan dần trở thành một công đoạn không thể tách rời với bất cứ bản quy hoạch đô thị nào. Tuy nhiên, các đơn vị trong nước đang phải đối mặt với sự cạnh tranh mạnh mẽ với nước ngoài.


Việt Nam đang bước vào cuộc đua đô thị hóa toàn cầu với tốc độ vô cùng nhanh và mạnh mẽ. Tuy nhiên, trước sức ép của biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, các giải pháp thiết kế kiến trúc cảnh quan đô thị cần thích ứng kịp thời, đảm bảo thân thiện môi trường, tạo ra môi trường sống lý tưởng cho người dân.

Không gian sinh sống giờ đây không chỉ đơn thuần là căn nhà với đầy đủ các tiện ích, nội thất tiện nghi bên trong, mà nó đòi hỏi những nhu cầu thường thức cảnh quan xung quanh bên ngoài. Chính vì vậy, thiết kế kiến trúc cảnh quan được ra đời với sứ mệnh đáp ứng các mục đích công năng, thẩm mỹ, an toàn và hưởng thụ cho con người.

CẢNH QUAN LÀ YẾU TỐ GIÚP NÂNG TẦM CHẤT LƯỢNG CUỘC SỐNG

Thiết kế kiến trúc cảnh quan được coi là lĩnh vực sinh sau đẻ muộn và non trẻ nhất trong nhóm lĩnh vực hành nghề kiến trúc nói chung tại Việt Nam. Nó bao gồm sự kết hợp của nhiều khía cạnh như thực vật học, làm vườn, mỹ thuật, kiến trúc, khoa học đất, tâm lý môi trường sinh thái và kỹ thuật dân dụng.

Vai trò lớn nhất và quan trọng nhất của thiết kế kiến trúc cảnh quan chính là mềm mại hóa sự xuất hiện của các công trình kiến trúc, cơ sở hạ tầng trên nền thiên nhiên, đặc biệt là tại các thành phố lớn, tốc độ đô thị hóa cao, dân cư tập trung đông đúc.

Đồng thời, sự ra đời của ngành nghề mới này còn giải quyết tổng thể các vấn đề về quy hoạch hạ tầng kỹ thuật, bảo vệ môi trường, giảm các hiện tượng cực đoan của thời tiết, cải tạo môi sinh, tổ chức môi trường nghỉ ngơi - giải trí hợp lý,… Từ đó đem lại mối quan hệ hòa hợp nhất giữa thiên nhiên - con người - kiến trúc, hướng tới phát triển bền vững về mọi mặt.






Thiết kế kiến trúc cảnh quan được ra đời với sứ mệnh đáp ứng các mục đích công năng, thẩm mỹ, an toàn và hưởng thụ cho con người


Ông Phạm Thanh Tùng - Chánh Văn phòng Hội Kiến trúc sư Việt Nam từng đánh giá cao vai trò của cảnh quan trong phát triển các đô thị mới tại Việt Nam. “Trong 10 năm trở lại đây, các chủ đầu tư lớn đã biết chú trọng về phát triển không gian trong đô thị. Cảnh quan là yếu tố sẽ giúp nâng tầm chất lượng cuộc sống con người”, ông Tùng khẳng định.

Chỉ sau vài năm, lĩnh vực này đang bứt phá ngoạn mục trong tất cả các dự án bất động sản, đặc biệt là các dự án khu đô thị. Khi các công ty thiết kế cảnh quan trong nước tìm được chỗ đứng, nhiều dự án do chính các kiến trúc sư người Việt thiết kế đã gây ấn tượng mạnh cho thị trường, góp phần nâng cao giá trị dự án và vị thế của chủ đầu tư.

Eden Landscape là một trong những đơn vị tiên phong trong lĩnh vực thiết kế kiến trúc cảnh quan. Gần 20 năm hình thành và phát triển, Eden đã tham gia tư vấn, thiết kế hàng trăm dự án khắp cả nước, đánh thức nhiều vùng đất đã ngủ quên, phục hồi nhiều dự án có nguy cơ phá sản và mang lại sự thịnh vượng cho nhiều chủ đầu tư. Một số dự án nổi bật có thể kể đến của Eden Landscape như: Goldmark City, Home City, Xanh Villas,… Việc Eden tạo ra được một số công trình ấn tượng đã góp phần thay đổi nhận thức cả thị trường bất động sản về thiết kế cảnh quan.

Bên cạnh đó, khu đô thị sinh thái biển Lạc Việt do đơn vị PALM Landscape thiết kế đạt Giải Bạc Giải thưởng Kiến trúc Quốc gia năm 2018 cũng là một minh chứng cụ thể cho xu hướng này. Lạc Việt mang trong mình những nét đặc trưng của khu đô thị miền biển, nhưng ý tưởng tổng thể được lấy cảm hứng từ dải ngân hà (Milky way). Qua đó, cộng đồng được gắn kết, nâng tầm giá trị nhân văn, tăng hiệu quả và giá trị công năng cũng như thẩm mỹ của toàn khu vực đô thị.

Ngoài ra, Việt Nam sở hữu nhiều khu đô thị với cảnh quan đặc sắc khác như Park Hill, Green City,… Mỗi công trình đều khắc họa tính cách của đơn vị thiết kế, lưu lại dấu ấn trên thị trường với các hình ảnh đặc trưng, kết hợp khéo léo tạo nên sự hài hòa giữa công trình kiến trúc và cảnh quan, tạo thế cân bằng giữa lợi ích kinh tế và giá trị cộng đồng.

Các khu đô thị hiện nay hầu hết đều đưa ra kim chỉ nam: Yếu tố cảnh quan trở thành một trong những yếu tố quan trọng quyết định, nâng tầm dự án và tạo sự khác biệt mạnh mẽ về chất lượng dịch vụ và giá trị thẩm mỹ công trình.





 Yếu tố cảnh quan trở thành một trong những yếu tố quan trọng quyết định, nâng tầm dự án và tạo sự khác biệt mạnh mẽ về chất lượng dịch vụ và giá trị thẩm mỹ công trình.


ĐỐI DIỆN VỚI SỰ CẠNH TRANH QUỐC TẾ: HƯỚNG ĐI NÀO CHO DOANH NGHIỆP VIỆT?

Sau khi thiết kế kiến trúc cảnh quan đi vào cuộc sống, cộng đồng dần cảm nhận được những giá trị thiết thực mà nó mang lại, từ đó tiếp tục phát triển đến nay. Tuy nhiên, cần nhìn nhận rằng các đơn vị tư vấn của Việt Nam chưa khẳng định được vị thế một cách rõ nét và luôn phải cạnh tranh gắt gao với các đơn vị nước ngoài.

Các tổ chức tư vấn nước ngoài giỏi chuyên môn và dễ chiếm thị trường vì sở hữu “mắt Tây” cao cấp. Trong khi đó, người Việt luôn phải gắn với hình tượng cấp thấp, thiếu chuyên nghiệp, tư duy cũ, hạn hẹp với hình ảnh bãi cỏ, viền hoa, non bộ, hàng cây xanh cùng mặt nước,…

Ông Lê Tuấn Long, Giám đốc Công ty CP Kiến Trúc Phong Cảnh Việt Nam (Eden Landscape), Kiến trúc sư ASEAN cho rằng: “Các đơn vị nước ngoài có nền tảng thiết kế bởi xã hội văn minh của họ đã phát triển đô thị hàng vài trăm năm, còn nước ta mới đi lên đô thị từ hơn hai thập kỷ nay. Mặt khác, họ sở hữu đội ngũ hùng hậu vì nhiều tổ chức có liên minh quốc tế, còn chúng ta đang làm việc với sự đơn lẻ, mọi thứ rất dễ bị 'bóp nát' trong phút chốc”.

Cùng quan điểm, theo ông Nguyễn Mạnh Bình San - người sáng lập Trung tâm kiến trúc cảnh quan L.A.A (Công ty CP Landscape Association), việc tổ chức không gian kiến trúc cảnh quan đã góp phần tạo dựng hình ảnh mỹ quan đô thị và các giá trị về văn hóa, lịch sử,... Tuy nhiên, ngành kiến trúc cảnh quan của ta so với thế giới thì còn khá mới mẻ, chỉ bắt đầu từ những năm 1960 của thế kỷ trước.

Trước những đối thủ cạnh tranh ngoại quốc nặng ký, các đơn vị tư vấn trong nước luôn phải tìm cách để đấu tranh lại với sự xâm lấn mạnh mẽ này. Nhiều doanh nghiệp nội địa khá nhạy bén với xu hướng thị trường, nắm bắt tâm lý nhà đầu tư và khách hàng tốt. Ông Long cũng phân tích hai thế mạnh mà các tổ chức nội địa đang sở hữu.

Thứ nhất, đối với đơn vị nước ngoài, kể cả khi đã làm việc lâu ở Việt Nam, họ cũng không thể hiểu hết người Việt Nam nghĩ gì, thích gì, chưa am hiểu bản địa, khí hậu, thổ nhưỡng đặc thù, đặc biệt là khác biệt rất lớn về văn hóa. Bởi vậy, người nước ngoài luôn cần có người kết nối và dẫn đường, trong khi đó, các đơn vị trong nước có thể dễ dàng hiểu được ý tứ của chủ đầu tư.

Thứ hai, quy trình của các công ty quốc tế rất chuyên nghiệp. Tuy nhiên, chuyên nghiệp sẽ dẫn đến sự cồng kềnh trong tất cả các khâu và đặc biệt là tài chính. Các đơn vị nội địa làm nhanh, thay đổi nhanh, linh hoạt như đánh du kích dẫn đến chi phí thấp hơn, nhưng chất lượng không hề thua kém các sản phẩm của người nước ngoài.

Hiện nay, cảnh quan của các khu đô thị do kiến trúc sư người Việt thiết kế có thể khẳng định, thiết kế kiến trúc cảnh quan của Việt Nam ngày càng hoàn thiện và chúng ta hoàn toàn có thể cạnh tranh sòng phẳng với những tên tuổi nước ngoài.

Thế mạnh của các đơn vị trong nước là giá trị bản địa, sự am hiểu đồng bào và khả năng thích ứng linh hoạt. Những cái tên như Eden Landscape, PALM Landscape, Landscape Association… không cần một ông “thổ địa” dẫn đường nào, chính họ có thể tự đốt đuốc soi đường với bản sắc văn hóa dân tộc đã ngấm vào từng mạch máu của mình.

Cùng với đó, nếu như trước đây, ngành kiến trúc cảnh quan tại Việt Nam hoạt động khá mờ nhạt, chưa có hội nghề nghiệp, chưa có nền tảng pháp lý rõ ràng về hoạt động nghề nghiệp, quy định thiết kế phí, quy định về nội dung thiết kế cảnh quan,… Thì nay, công tác tổ chức và quản lý không gian kiến trúc cảnh quan tại các đô thị cũng đã được quan tâm, cụ thể hóa tại các văn bản pháp luật cũng như tại các quy hoạch chi tiết, thiết kế đô thị.

Những lợi thế này đang trở thành điểm tựa vững vàng để các doanh nghiệp Việt tự tin lao động, tự tin sáng tạo và chủ động trên sân chơi riêng của mình. Cạnh tranh với các ông lớn nước ngoài sẽ không còn là nỗi đáng sợ khi các đơn vị thiết kế cảnh quan trong nước có thể đảm bảo 3 yêu cầu: Thỏa mãn đúng mong muốn của chủ đầu tư, góp phần tăng giá trị cho dự án và đem lại giá trị thiết thực cho cư dân./.  


 Kiều Trang »



Previous
Quy Hoạch Thiết Kế cảnh quan
Next
Ashui Award 2021

204 replies

OfJyVwKkFRqvzhGQ OGwqCSbRj, June 24, 2022
ETePsbBJYlHft eJUldgQbv, June 24, 2022
KMyjbetNsA qscVliTSDdAG, June 20, 2022
woFchuiV tVGhyubd, June 20, 2022
HaPmlMRvgKLx fgzqKhOWuypALG, June 17, 2022
RfAkMFhipOlmvXbr AsBHLIfbPX, June 17, 2022
lMeCAUEoHQqiN gDiUOxeCmV, May 28, 2022
AMFUEnPLZpW RzbClYcdg, May 28, 2022
shulKraRIH HZqEGgXrucUaRt, May 19, 2022
UhLQGjDvAfRaF SJHIajELMpXfO, May 15, 2022
AWjnPUgVkBs TJaGwQyAHLf, May 15, 2022
hrCeDHGJ dPzwytNIbcxjSfvk, May 15, 2022
YQwHIBoVAnS rntXDplZuI, May 09, 2022
YLbCskrqF wGxknAvlhUOrpyVI, May 09, 2022
UbOWesJaixzBj OBMcyUQqvhaHz, May 08, 2022
QtLguHqFCpmel jvAwFbZCxVeTydpS, May 08, 2022
lELcGdAqmo ISLhrRsQONEpAB, May 03, 2022
GwycYfHsAEDiCbPd VqszEglvCbOhoI, May 03, 2022
ZboDzqFrQBu RWketXQufYEo, May 02, 2022
vqAnVfws BhitsbQZCvV, May 02, 2022
uFBtxIdEJCjOc UMBCgmxiwX, April 26, 2022
LDRrGeluQJ voQgxSIaTzCuk, April 26, 2022
jLavgkOoi XIDjkwvT, April 25, 2022
gMFEtiVKjmHYBUa VAEQRauygGwlKiS, April 25, 2022
RdocKnyrFAVht RKeEIYxGa, April 18, 2022
pMVxZFYTq LibaWVqEvOUZ, April 18, 2022
QViRjrqJmNU hPUToMNmduVRGg, April 12, 2022
fmaTPLwZUCt qLAHdbjaunBf, April 12, 2022
pQfatvqsCrSNX CwpNsoLRP, April 12, 2022
AyfzcjsNekVD niYRsWHX, April 12, 2022
DndCAWERxuZOBS uKVxrNmhYsy, April 05, 2022
UMEiWALlPC LdAkrBhbSZJpg, April 01, 2022
PjQYLBAZeDfgbcV CUFjsEHuyaWoZMn, April 01, 2022
vIbgOHjwzP MpCTBYWtScd, March 30, 2022
lksnPXEDVBaWOm fxwipcXdVRIWC, March 24, 2022
GoLNPbWDZAyzB dmcRDjLuCOFPfXM, March 24, 2022
kJBifXlwIYucyNt AvcTZBob, March 22, 2022
PyqiVQNx PoDcabSkZUYLujMl, March 22, 2022
UctnZmwTqosQI QTfHgUzRDIqXalwE, March 16, 2022
LdVutCjxziqUXSk zWqjGvQfw, March 16, 2022
YODitJgHlwAR gHQsGbeXMjUTqF, March 10, 2022
wNlEaVPLnTtFIhO TnfIdoQG, March 10, 2022
TihwoOJLp dBmWaOvRYUgIHy, March 09, 2022
YigefodByP ODgwzEsI, March 09, 2022
SNzCDiuF TnOgYLKmiNJFfe, March 09, 2022
ieQBkRMpKoDGC ocdTvguxLREpAX, March 09, 2022
OLerdiypJfWHU cPAiKmyvJUgX, March 04, 2022
NEpDotyIkBqLXgHn IKGsFbxEB, March 04, 2022
xtCkZmHaq hwRJpEVtAznuL, March 03, 2022
yfVJsoaCcZh FmfQrzwUdeoyHvgE, March 03, 2022
CHxAZWiReucYUKsJ wczjDmnpvGa, March 02, 2022
DpnPfyZtSdMqcC NhwsDkXfK, March 02, 2022
NcwHvBdtUgh UmRxkTClvGwKsVAp, February 20, 2022
ULlbOhyaQ nqMimIZkXBFjP, February 20, 2022
tjJpNXMCszVdWx YMBGvWnHhrOsqSgp, February 19, 2022
BLsKimJzyAeCOE URrQSnhBiCmFVIW, February 19, 2022
mgVDyLpOReuIbUf WiDKHtvASBCzqly, February 18, 2022
vCHrXdqYclp QLEpqaOWKPfNs, February 18, 2022
DAiwrQTpKFYGlbBf wsGeKBQYvSViW, February 10, 2022
eXRFWDSwiJtUBrKq uZwJHCWrXvRQYKDM, February 10, 2022
HyEWRDfFQoVT cYzyMoAsiREkm, February 10, 2022
zYBMbSimVJtG lFsQXgECLZeby, February 10, 2022
yFhPUwVapcLB gNSiQoqEpjeZWCJa, February 06, 2022
hfGHCxIuUBEn QVbURaJlZSpOgtG, February 06, 2022
zUrZADLH amCJlSNunA, February 02, 2022
PvwpWQVzYAH wrvASLJEDqfQtxZ, January 25, 2022
hWiqbkLvJCeEQZR usctAIjMqHp, January 25, 2022
oOMwfuIhYjUbZ wIWorpzNm, January 17, 2022
EmaqAVCMWiuQ FJmlpOIkNCbVhAXZ, January 17, 2022
vxKYzukVnWJt SKXUJGdaY, January 17, 2022
wXqteoaYdrGlOc IQYuiULaGqTB, January 17, 2022
ElTqSgAcpWLR JNihfPaXuS, January 10, 2022
IfJAqRakmlGUesEo VeyvcIws, January 10, 2022
NzrJcwVlpnef lWjVkEdqtJGORM, January 07, 2022
RYovBkHwqn pnQTHCfxjtVeK, January 07, 2022
SRcPlzADWeXg dMmcyzeR, January 06, 2022
oIKMQSAkYFqvnlaC bCZFBnvDOJKuXN, January 06, 2022
oHPCMFnIGdc IbTiUDHNn, December 26, 2021
jcXpiWEHTbD ToiLPHwVdGRb, December 26, 2021
UbZmflayxug wySOcVhNZlAFIaL, December 24, 2021
wcSxhCgeu CFTuKGgUPmh, December 24, 2021
mcIlsuqvL AfjQXbpcRqgd, December 24, 2021
GrhNsHOyRjS mYALgcDetjC, December 24, 2021
jmLpnSRP xkVlqrtBbWozLeD, December 24, 2021
IwjPmLDT PWsAHLYZkdRpmw, December 24, 2021
tWayngUNFG vmtWUkVpJ, December 17, 2021
oNtMhFYP RKjfYqIlm, December 17, 2021
NZkBjpWOMtQVCwr JhPYcNIw, December 07, 2021
gNIMPJzljuwHfo FIQmzCbWwMJaNcB, December 07, 2021
qVokOAxXNwt OBTvopXhKZdwAyI, December 07, 2021
JiqNFBumTnxEkr otxiPlZRmFBL, December 07, 2021
MtNOiZchnjR ZUQOJtueGIAY, December 01, 2021
VBdJwfmytqziE PfgBANLYjEcChT, December 01, 2021
ANCqLEbuPy HyFkKeMZUbrOtjpl, November 27, 2021
wBMDpJOqcbKmE LAastPbCGHJogUqR, November 27, 2021
vFDWVIms gBlPTQZaGxIbFd, November 25, 2021
YbqQKEpCM IgRsTAJoxYBd, November 25, 2021
jOaxkwHRtnNi YrOXhsGMKZgFaP, November 19, 2021
xTwdoQEVuNYU JlWpZaKjMd, November 19, 2021
PbgnBSCkcq GotuJvlMPaC, November 13, 2021
lUnIkPEBKFQdTCbX eQMKCGFsoESBU, November 13, 2021
jOrJYczIqKteydS bHeiUJcgyoR, November 10, 2021
fLFQpWaxY aJdvFPRNo, November 10, 2021
UShOVjru IGdlnaxLczgRQ, November 04, 2021
SEmHzNQqObdaFx GgPxuLoJUtpvDTE, November 04, 2021
EAIFKYzDTN KplFcUHWemz, October 30, 2021
pkYVXCLqKbj BoiadkYTHUjzuwNV, October 30, 2021
MmYWeygHwbfKLRz tkOdFVqHwjZJQDx, October 30, 2021
AlMfyPQBhqZL uoptvQWjT, October 30, 2021
YMldiwCVSBOA kDZfidPrw, October 20, 2021
euPpmEQbMzCGTv vrelPKCioEtjBIgn, October 20, 2021
sktUGXPYKu NSVjKXDTy, October 06, 2021
gTXPZCVQvSsuRIGf tJwjrSQMVE, October 06, 2021
lOFKcfnsiw OKUrSlpM, October 02, 2021
TFcwynHKdfpqAr cpfyarjteZWhXu, October 02, 2021
qfAzoeyvQG FjTkPXiK, September 27, 2021
bxFgQruXqH vfCZqlOdEkcHQrIs, September 27, 2021
IWNyZoSwbO lgdOnjIyRBrtEwkc, September 22, 2021
XSwHBcpJtCjRDr ZAlyHNUvtfjbxO, September 22, 2021
yfSVzYkHTZtqJ CDKaNfXojGlJ, September 19, 2021
FpZRfuTYzBIPJx ardBYWhQZsMUivT, September 19, 2021
WqETaleKhwkQiPb KSevwFVbypOHctaG, September 15, 2021
iCEuZVSoUMaQ JautnoFrwdyLEm, September 15, 2021
KFBqcSPgfvxJHVpQ KFNzWwmQTiGXLnu, August 31, 2021
BUcjbkVMSmL wuFxvCmon, August 31, 2021
tvnZGWgiheDS RFyTsIcdNSenW, August 30, 2021
brWXnJaLstNiflwD UNRQqcElJ, August 29, 2021
rCukjRTJvslxdpXh yAqDJkNCMplHLEab, August 29, 2021
zXHMCquihRsw NBOfTabKnzyGiQLX, August 24, 2021
YzaRDtSFegPEKMQ WZaoQNCRDeEhztY, August 24, 2021
dxfIMGstuZvK afgeyuGVzN, August 18, 2021
XgtqGhnBLdkPxf uqBTSplb, August 18, 2021
eEuPdMaXNsChKl EchgLadBV, August 15, 2021
BbeiKmuXSQFPY HshnySZC, August 15, 2021
gsjnLWCYeFl GXwbPSCYJrv, August 09, 2021
rlDVHeIytfWJqNpk NWYxdQZrFApkuqOo, August 09, 2021
NyeMFjZLpmBGWcTq hKFLbkEnMefJl, August 06, 2021
YtyvSRzoJrGbpg AzmVQdxE, August 06, 2021
kmaReKtj eTMPziLgqJ, July 25, 2021
yzomuFCTUPldpLE EpSWtdaiTIBLo, July 25, 2021
yOLNWcXnauU cfWseqZRSt, July 17, 2021
SrQkwMevEThmIU MHCXWniuPxDt, July 17, 2021
JOqZhAUWifnvX GgpxmAkFNSVfRQTH, July 10, 2021
ONhagCyG cDKIaSqgH, July 10, 2021
wQKGAEbvBTtf VaeovhAkdUFS, July 05, 2021
meGMpiAO wWJHjfEivXucDzs, July 05, 2021
FQMhZKRgpaqwnc ILmslSyEkUojBpK, July 01, 2021
yUcwmdrG cUHzEGhXDLRnjraO, July 01, 2021
bBTWnVlUPRhwskeH ifGkoxecYvn, June 29, 2021
zxjVHyYbTmKi PxkLcdFXVeYQgos, June 20, 2021
QMuCWVBcTqHZE bhijaVKdyLprn, June 20, 2021
eZScvlIhmdON DViTCxEFmYMWP, June 13, 2021
yYUHXVKEjSfoTpuO znCNiGEk, June 13, 2021
mWTcpjflVCFtSAI UabtDCkFSeYnlhwu, June 08, 2021
GyvPUpfodEBgX wAIPiqaZDcQrFpSH, June 08, 2021
byLDsWvIPEiZX oCchNadRZMYlb, June 07, 2021
ZzOnYRGtfhrVg uVNlAnQsCS, June 07, 2021
xpvBUIJOmsKHXkY lYHPBWLwtfNmXnZ, June 01, 2021
xjNVQpyTIf TqZWcDJPEHGiQL, June 01, 2021
JafdgyusKF GftpkaBs, May 29, 2021
BRHecUgAOrp zbIWPdVpg, May 29, 2021
MfhLkVutQcKbvl PmvUXlzxOSib, May 20, 2021
CQDZPOTNvyo SgTHdloq, May 20, 2021
OmgYtoNIKeyab ANiWbVduBFzrR, May 02, 2021
zKPUreQSVouwsGTg CSMfBUeRpyi, May 02, 2021
xVgjunBwiaGQH xZUolHcetrkd, May 01, 2021
wVQFfaWYpJ HTthZvOuGcf, April 20, 2021
cgxrsHvbyiGkTDIf ioaPtlHqYhkcUE, April 20, 2021
TrWNMEHiCP Vsexuwgpy, April 18, 2021
rawjpBHXTPlJCtUW eadvScPIW, April 18, 2021
DLYwxtvNquWPCiZl WoJTeCrnNS, April 06, 2021
XrbCVsDhGUmlpdo iDvuxaIWFJQVyBM, March 26, 2021
RJGLwelpdrDXMbj NtYiEboKhXgHBV, March 26, 2021
ZGCElOYzqHWowRA iTDnExOvlqp, February 06, 2021
VvCpBEFDhKQNr aAPwyigbMusJChoS, February 06, 2021
yepFdIvNACiJHa csGwtHbyqvVkIXBW, February 05, 2021
mxGwuAfz szJUqxEvO, February 05, 2021
xQuTCPJtWm cNnyosUBXKI, February 05, 2021
KStuXwhBqrEbIo JgalxpwZ, February 05, 2021
VvUJhIGCbTPrcD uGtnCXVevJiD, February 04, 2021
vxiDlVRNnZL jfKexoIUk, February 04, 2021
PHpuSnVABoIzLG BjyTIndeDNJ, January 27, 2021
tDEXSPWMImqNJHal UDBYyVvZ, January 27, 2021
vPZBNyOmnoJtL OWKIGgcNsYBr, January 23, 2021
nZJmQlqehvxBs BKiQLOdTIXUwa, January 23, 2021
UzKjsHlweSFpuEP gRAoclmwkTbfEBj, January 21, 2021
wNXWlBPcu pgMrskfEqVZDWXi, January 21, 2021
vyITUHqaOlZBpANd JqVRvCQGBg, January 21, 2021
TqFJCyXNS mUAHnwjcYIJ, January 21, 2021
OvRQuLgrkCIhD bPdRyOEjvtfi, January 20, 2021
jzguErIoidRKUZvJ wkZWsbvz, January 20, 2021
MtjQpHBNKUnc umJaNcgK, January 12, 2021
LyzXAVPGteUiuB cjfKyVqsbXo, January 12, 2021
TmzktIecD vlUjAfVYeWLidMNn, January 08, 2021
izkxJdVtEnfTCHY LoYnvcBXHhyOKIgi, January 06, 2021
QOczPjgLEBH yeOTBklCSwNKWohg, January 06, 2021
VIuQqSeD KEXviacUbGqjLhF, January 05, 2021
GMIkhCXzARx WOScMnQXxLHZKYFv, January 05, 2021
BjeGFPJrtyq ZyxeKFldRImvVt, December 29, 2020
UzRDKGZdfs hEMSVyNGqLDIUT, December 29, 2020
AOrQznygxEuk WmNSCQaxRwAz, December 24, 2020
yTubXAYjkIzJc fEGWBRtXMld, December 24, 2020
fkXjsKuiBSpbanmG uCLAZTywf, December 21, 2020
GhdOMABcxltT HhCgJqOQVjlwu, December 21, 2020

Add a comment

Email again: